Jak napisać idealne CV

Zapraszam do przeczytania poradnika, jak napisać świetne CV. Opiera się on między innymi na moich osobistych doświadczeniach w rekrutowaniu ludzi do pracy. Sprawdziłam także, co radzą w tej sprawie fachowcy od rekrutacji. Oprócz zasad pisania życiorysu, znajdziesz tu garść informacji na temat wpływu CV na proces rekrutacji i wizerunek kandydata.

Cel CV

CV (z łaciny curriculum vitae – życiorys) piszemy w celu przekazania potencjalnemu pracodawcy informacji o naszych kwalifikacjach do podjęcia pracy na stanowisku, o które się ubiegamy. Ma ono nam w pierwszej kolejności „załatwić” zaproszenie na rozmowę kwalifikacyjną. A na kolejnych etapach rekrutacji ma być naszą wizytówką, która zapada w pamięć i robi dobre wrażenie.

Pomyśl chwilę o procesie rekrutacji do średniej lub dużej organizacji: setki życiorysów spływają do działu HR lub wynajętej firmy zewnętrznej, a rekruterzy rwą włosy z głowy, gdy widzą elaboraty, zamiast treściwych, rzeczowych dokumentów.

Rekruter chce szybko i bezboleśnie zatrudnić dobrą osobę

Napisałeś życiorys w najdrobniejszych szczegółach? Jesteś pewnie dumny ze swojej skrupulatności. Ale nie miej złudzeń. W opinii znajomych kadrowców, w większości przypadków rozwlekłe CV ma szanse od razu wylądować w koszu. Motywacja do czytania długaśnych CV jest niska lub zerowa, gdy mają na stole kilkadziesiąt, albo kilkaset zgłoszeń.

W małych firmach nie ma działu HR, a więc spływające życiorysy czyta upoważniona osoba (np. asystent/ka) albo od razu członek zarządu lub właściciel. Warto sprawić, aby właśnie Twój zwrócił ich uwagę.

Profesjonalnie wyglądająca aplikacja robi po prostu dobre wrażenie. Ktokolwiek będzie pierwszym odbiorcą Twojego CV, musi dostać możliwie krótki i czytelny dokument, który od razu pozwoli się zorientować, czy spełniasz podstawowe wymagania. Twoje atuty nie mogą więc zginąć w gąszczu nadmiernych szczegółów.

Cechy świetnego CV

Życiorys powinien zawierać przede wszystkim następujące informacje:

• dane osobowe
• doświadczenie zawodowe (pracodawcy, projekty)
• wykształcenie (szkoły, studia, studia podyplomowe)
• umiejętności (w tym języki obce, znajomość aplikacji i programów)
• przebyte szkolenia, konferencje
• klauzula zgody na przetwarzanie danych osobowych
• inne zapisy wymagane w ogłoszeniu o rekrutacji

CV może zawierać również:

• jednozdaniowe podsumowanie profilu zawodowego
• wypunktowanie najważniejszych kwalifikacji zawodowych lub osiągnięć
• mocne strony, atuty kandydata
• zainteresowania i hobby
• zdjęcie

Dane osobowe

W CV powinieneś podać minimum następujące dane osobowe: imię, nazwisko, adres e-mail i numer telefonu. Możesz podać również adres zamieszkania (czasami pracodawca tego wymaga). Nie ma wymogu podawania danych typu stan cywilny albo rok urodzenia (choć możesz je podać, jeśli chcesz). Rekruter może zapytać Cię o wiek, ale nie powinien pytać o stan cywilny i Twoje prywatne plany rodzinne, preferencje i opinie (np. polityczne).

Pamiętaj o profesjonalnie wyglądającym adresie e-mail. Najlepiej niech zawiera Twoje imię i nazwisko. Zrezygnuj z niepoważnych adresów w stylu Kociaczek1985@……pl.

CV musi być prawdziwe

Twoje CV musi być przede wszystkim prawdziwe. Rekruterzy bardzo łatwo odkryją, że podkolorowałeś rzeczywistość, a ewidentne kłamstwo wyeliminuje Cię z gry. Jeśli napiszesz coś w CV, musisz umieć to udowodnić lub obronić na rozmowie kwalifikacyjnej.

Według moich doświadczeń, większość kandydatów przypisuje sobie zbyt wysokie umiejętności językowe, dlatego rozmowy kwalifikacyjne prowadzę częściowo po angielsku. Zdarzyły mi się nawet sytuacje, w których kandydat wpisał sobie do CV język angielski na poziomie zaawansowanym (B2/C1), a nie umiał powiedzieć w tym języku nawet jednego zdania. Lepiej unikać takich wpadek, które stawiają pod znakiem zapytania prawdziwość całego CV.

CV powinno być dobrze dopasowane do stanowiska

CV powinno być dopasowane do stanowiska, o które się ubiegasz. Nie chodzi tu o manipulację, czy naginanie faktów. Oznacza to, że poświęcasz więcej miejsca tym kwalifikacjom i doświadczeniom, które są potrzebne na danym stanowisku, a ograniczasz informacje, którą są nieadekwatne lub mało przydatne.

Na przykład, jeśli już od kilku czy kilkunastu lat pracujesz, raczej pomijasz informację o temacie pracy magisterskiej w swoim CV. Większość pracodawców ceni najbardziej konkretne doświadczenia i wyniki zawodowe, niż piątkę z obrony. Rozważ jednak następującą sytuację. Powiedzmy, że aplikujesz do zespołu modelowania matematycznego, a Twoja praca magisterska polegała na stworzeniu modelu. Warto wtedy podać taką informację w CV i opisać, z jakich narzędzi korzystałeś przy modelowaniu. Będzie to na pewno atutem w procesie rekrutacji, gdy liczy się praktyczne doświadczenie.

Jednocześnie raczej pomiń w CV informację o ukończeniu – powiedzmy – dwuletniego kursu zawodowego behawiorysty zwierzęcego. Nie wnosi ona nic do Twojej aplikacji jako modelarza, a może budzić podejrzenia, czy aby na pewno interesujesz się modelowaniem matematycznym :)

Resume nie powinno być zbyt szczegółowe

Twoje CV musi jasno przedstawić Twoje atuty. Unikaj jednak pokazywania w CV nadmiaru informacji. Na przykład, wpisanie do życiorysu kilku ukończonych kursów związanych z zawodem pokazuje, że chcesz się rozwijać, jesteś ambitny, chcesz zdobywać wiedzę. Super! Dla odmiany ukończenie dwudziestu różnych kursów niezwiązanych tematycznie może sugerować, że nie jesteś pewien swojej ścieżki zawodowej, że nadal poszukujesz. Lepiej unikać takiego wrażenia.

Podczas jednej rozmowy kwalifikacyjnej zdarzyło mi się, że kandydatka nie umiała z pamięci opowiedzieć o swoim doświadczeniu zawodowym, ponieważ miała wpisanych do CV bardzo wiele szczegółów (nazw firm, projektów, produktów, szkoleń i kursów), o które oczywiście ją pytaliśmy. Wydrukowała sobie nawet ściągawkę, z której czytała te informacje podczas rozmowy, jakby to dotyczyło osoby trzeciej. Wypadła przez to niewiarygodnie. Tak więc lepiej wpisać mniej szczegółów i wybrać tylko te, które dobrze pamiętamy.

A propos doświadczenia zawodowego, z Twojego życiorysu powinno dość jasno wynikać, do czego dążysz w swoim życiu zawodowym. Historia Twojego zatrudnienia powinna układać się w spójną całość, pasującą do nowego stanowiska. Jeśli nastąpiły w niej jakieś gwałtowne zmiany (na przykład okresowa zmiana zawodu), powinieneś umieć to wyjaśnić podczas rozmowy.

Rekrutujący lubią ludzi pewnych (stabilnych) i wytrwałych, więc bardzo częste zmiany pracodawców (na przykład co rok) raczej nie zrobią dobrego wrażenia. Weź pod uwagę, że w nowym miejscu nie będziesz od razu pełnowartościowym pracownikiem. Potrzeba na to 3-12 miesięcy nauki w zależności od charakteru i zakresu zadań oraz Twojego tempa przyswajania wiedzy. Jeśli zatem istnieje ryzyko, że odejdziesz zanim się dobrze nauczysz, albo zaraz po, potencjalny pracodawca będzie miał z tym problem. Jeśli masz taką właśnie historię zatrudnienia, przygotuj sobie dobre wyjaśnienie, gdyż na 99% zostaniesz o to zapytany. Musisz pokazać, że pracodawców traktujesz poważnie, również tych byłych.

CV powinno być czytelne, treściwe i możliwie krótkie

Dobre CV musi być rzeczowe i mieć czytelną formę. Warto podzielić CV na pola (wyróżnione kolorem czcionki lub oddzielone od innych liniami), które znacznie ułatwiają wyłuskiwanie informacji z CV. Rekruterzy poświęcają dosłownie sekundy na przeglądanie pojedynczej aplikacji, więc warto zrobić wszystko, aby właściwe informacje od razu wpadły im w oko.

Uważam osobiście, że nie warto przesadzać z kolorowym tłem w CV. Drukowanie CV, w którym znaczna część tła jest na przykład granatowa, jest nieekologiczne, a wydruk może być nieczytelny.

Poniżej wklejam prawdziwe CV specjalisty z działu HR międzynarodowej firmy. Jest naprawdę czytelne. Zwróć uwagę, że zawiera też podsumowanie, czyli jednozdaniowe określenie najważniejszych atutów zawodowych kandydata. Może ono brzmieć na przykład tak: Księgowy z wieloletnim doświadczeniem w branży spożywczej i biegłą znajomością MSR. Uwypuklone fakty: wieloletnie doświadczenie, branża spożywcza i MSR.

Życiorys pisze się bezosobowo (fakty, daty) lub w trzeciej osobie, tak jak w powyższym podsumowaniu. Staraj się używać krótkich sformułowań, pomijaj zbędne opisy. Na przykład nie musisz pisać „Ukończył studia magisterskie na kierunku Finanse i Bankowość Szkoły Głównej Handlowej”. Wiadomo, że ukończyłeś, jeśli napiszesz po prostu: „Szkoła Główna Handlowa, Finanse i Bankowość, magister”.

Zdaję sobie sprawę, że niektóre sformułowania szeroko stosowane w pisaniu CV mogą Ci po prostu nie przyjść do głowy, jeśli nie masz wprawy. Z pomocą przyjdą Ci zasoby sieci. Zajrzyj choćby na stronę serwisu InterviewMe.pl, gdzie znajdziesz wiele porad, jak napisać dobre CV w zależności od zawodu. Znajdziesz tam również przykłady gotowych CV dla około 50 zawodów, a także dla studenta i ucznia.

Na stronie Pracuj.pl znajdziesz ponad 200 wzorów CV podzielonych wg zawodów. Są to bardzo proste wzory z niewielką ilością tekstu, ale do pewnego stopnia mogą również być pomocne. Niestety, portal Pracuj.pl nie przygotował wygodnej listy zawodów uszeregowanej alfabetycznie. Trzeba przewinąć długaśną stronę z obrazkami, które prowadzą na przemian do wzorów CV i do wzorów listów motywacyjnych. Strona podczas scrollowania musi się co chwilę załadować, więc nie jest to proces szybki i przyjazny.

Jeśli głowisz się nad CV w języku angielskim, zajrzyj na stronę serwisu Enhancv.com. Wyżej wklejony życiorys został przygotowany na kreatorze w tym serwisie. Znajdziesz tu przykładowe CV po angielsku w podziale na rodzaje zawodów, a jest ich naprawdę dużo. Aż 26 kategorii zawodowych (panel boczny: Categories), a w każdej nawet 40 przykładowych CV na konkretne stanowiska. Łącznie ponad 500 przykładowych CV! Wyszukiwanie potrzebnego wzoru jest przyjazne – są one wylistowane alfabetycznie, więc trwa to sekundy. Polecam portalowi Pracuj.pl jako wzór do naśladowania :)

Przy okazji dodam, że warto dać swoje anglojęzyczne CV do przeczytania komuś, kto płynnie zna ten język, a najlepiej native speakerowi (czyli osobie, dla której angielski jest językiem ojczystym). Poprawnie napisane CV to naprawdę podstawa.

Jeśli pracowałeś wcześniej w międzynarodowej firmie i Twoje stanowisko miało obcojęzyczną nazwę (np. Account Manager), postaraj się, jeśli to możliwe, w polskojęzycznym CV przetłumaczyć tę nazwę na język polski. Kolejny potencjalny pracodawca może bowiem mieć problem ze zrozumieniem, jakie stanowisko zajmowałeś. Niektóre angielskie nazwy już się bardzo przyjęły w Polsce i nie wymagają wyjaśniania (np. barista), ale bardziej skomplikowane warto przetłumaczyć dla wygody czytającego.

CV powinno być schludne

No i tutaj sprawa warta podkreślenia. Twoje CV to Twoja wizytówka w nowej firmie. Potencjalny szef chce osoby kompetentnej, zmotywowanej, dobrze zorganizowanej i dokładnej. Jeśli w CV umieścisz kolokwializmy, niespójne formaty i zdjęcie z plaży, to nie dziw się, że nie dostaniesz zaproszenia na rozmowę! No chyba, że jesteś programistą – im się wiele wybacza ;) W ogromnej większości przypadków zdjęcie w marynarce lub żakiecie pokaże, że Ci zależy, że się postarałeś. Jeśli startujesz do pracy biurowej, a na zdjęciu pojawisz się rozczochrany i w rozchełstanym t-shircie, przekażesz sygnał, że jesteś niepoważny albo niedojrzały. To mogą być mylne opinie, ale one się pojawią, bo ludzie mają utarte skojarzenia. Tak po prostu działa ludzki mózg.

Oczywiście, jeśli aplikujesz na stanowisko – powiedzmy – barmana, możesz mieć ładne zdjęcie zza baru i nie musisz być pod krawatem. Niemniej nadal powinieneś wyglądać schludnie, a zdjęcie powinno mieć dobrą jakość.

Podobne zasady dotyczą samej treści CV. Zwróć uwagę, żeby format był spójny, a kolory i symbole stosowane z rozwagą.

Mi się zdarzyło trafić na wiele niechlujnych CV i zawsze budziły moją nieufność. Jeśli ktoś aplikuje do pracy w biurze, gdzie się dużo pisze i trzeba schludnie wyglądać, a przesyła CV z literówkami i mało wyraźnym zdjęciem na koniu (o tak, mieliśmy zdjęcia kandydatów w siodle, a co!), no to naprawdę można mieć wątpliwości, czy to najlepszy kandydat :) Chcesz być potraktowany poważnie, to i Ty potraktuj poważnie drugą stronę.

Pomoże Ci kreator CV

Pocieszające jest to, że nie musisz się zbytnio męczyć, żeby Twoje CV zawierało wszystkie potrzebne elementy, a jednocześnie było pięknie rozplanowane. W sieci znajdziesz co najmniej kilka bardzo dobrych kreatorów CV online. Zachęcam Cię do skorzystania, ponieważ oferują zautomatyzowane funkcje, które przyśpieszają znacznie proces tworzenia życiorysu. Korzystanie z nich jest proste i intuicyjne. O treść sam musisz zadbać, jednak piękna, czytelna forma to domena kreatorów online.

O kreatorach, które polecam, przeczytasz we wpisie „Lista kreatorów CV, które pomogą Ci napisać profesjonalnie wyglądające CV”.

Uważaj, co publikujesz w mediach społecznościowych

Pamiętaj, że rekruterzy mogą zajrzeć na Twoje profile w mediach społecznościowych. Jeśli napiszesz w CV, że się czymś pasjonujesz, Twoje profile powinny to potwierdzać, a przynajmniej nie powinny temu przeczyć. Niech Twój publiczny wizerunek będzie spójny. A, i zdecydowanie zrezygnuj z umieszczania na swoich profilach treści wulgarnych, szowinistycznych, agresywnych, rasistowskich itd. Zakładam, że to oczywiste i to nie tylko z powodu rekrutacji!

Wymogi formalne i format

Przeczytaj dokładnie ogłoszenie o rekrutacji i sprawdź, czy Twoje CV spełnia wymogi formalne. Na przykład, czy zawiera wymagane oświadczenie o zgodzie na przetwarzanie danych osobowych. Szkoda byłoby, gdyby Twoje CV w ogóle nie było brane pod uwagę z przyczyn formalnych!

Dopilnuj również, aby Twój życiorys miał popularny i skalowalny format, np. PDF. Taki, który bez problemu otworzy się na każdym komputerze. Zdarzało mi się otrzymywać CV, które się wprawdzie otwierały, ale zanim to nastąpiło, program pocztowy za każdym razem wieszał mi się na 2 minuty. Ważne też, aby można było skalować Twój życiorys bez utraty jakości.

Jeśli będziesz tworzył swoje CV w kreatorze online (do czego gorąco zachęcam), będziesz miał możliwość ściągnięcia pliku w formacie PDF.

Powyższe zasady pomogą Ci stworzyć CV, które będzie Twoim sprzymierzeńcem w poszukiwaniu pracy. W niektórych przypadkach do życiorysu należy załączyć dodatkowe elementy, jak np. portfolio (architekt, fotograf, modelka etc.), ale zasady pozostają aktualne.

Niedługo kolejny wpis na temat zasad pisania listu motywacyjnego :)

Przeczytaj wpis Lista kreatorów, które pomogą Ci napisać profesjonalnie wyglądające CV.